Çevrimiçi alışverişin dev platformu Amazon’a ağır darbe vuran yeni gümrük vergisi düzenlemesi, e-ticaret dünyasında deprem etkisi yarattı. Ticaret Bakanlığı’nın yurt dışından yapılan alışverişlere yönelik yürürlüğe koyduğu yeni vergi rejimi, başta Amazon olmak üzere küresel e-ticaret devlerini Türkiye pazarında stratejilerini değiştirmeye zorluyor.
Muafiyet Sınırı Kaldırıldı, Vergiler Katlandı
Düzenlemeyle birlikte, daha önce 150 euro değerin altındaki siparişlerde uygulanan muafiyetin kaldırılması ve kategori bazlı yeni vergi oranlarının getirilmesi, fiyatların ciddi oranda artmasına neden oldu. Elektronik ürünlerde 5, giyimde , kozmetikte % oranında ek vergi uygulanmaya başlandı.
Amazon’dan yapılan açıklamada, “Türkiye’ye gönderilen tüm ürünlerde yeni vergi düzenlemesine uyum sağlamak için sistemimizi güncelledik. Maalesef bazı ürünlerin yeni vergi oranlarıyla Türk müşterilerimize sunulması ekonomik olmaktan çıktı,” ifadeleri yer aldı.
4.500 Ürün Türkiye’ye Artık Gönderilmeyecek
Amazon’un Türkiye operasyonlarına yakın bir kaynak, şirketin yaklaşık 4.500 ürünü Türkiye adreslerine göndermeme kararı aldığını doğruladı. Bu ürünler arasında özellikle elektronik aksesuarlar, bazı marka giyim ürünleri ve ev aletleri bulunuyor.
E-ticaret Uzmanı Dr. Aslı Yılmaz, “Amazon’un ürün yelpazesinde daralmaya gitmesi, Türk tüketicisinin uluslararası pazara erişimini kısıtlayacak. Özellikle Türkiye’de bulunmayan niş ürünlere ulaşmak zorlaşacak,” değerlendirmesinde bulundu.
Fiyatlar Ne Kadar Artacak?
Yeni düzenlemeyle birlikte Amazon üzerinden alışveriş yapan tüketicileri bekleyen fiyat artışları şöyle:
- Akıllı telefonlar ve tabletler: -35
- Kulaklık, hoparlör gibi aksesuarlar: %-30
- Kitaplar ve eğitim materyalleri: %8-15
- Giyim ve tekstil ürünleri: -22
- Kozmetik ve kişisel bakım: -25
“199 dolara aldığım kablosuz kulaklık, vergilerle birlikte 270 dolara geldi,” diyen e-ticaret müşterisi Ahmet Kaya, “Artık yurt dışından alışveriş yapmak neredeyse imkansız hale geldi,” şeklinde tepkisini dile getirdi.
Yerli E-Ticaret Platformları Kazanacak mı?
Yeni vergi düzenlemesinin yerli e-ticaret platformlarına yarayacağı düşünülse de, uzmanlar bunun çok da basit olmadığını belirtiyor. İstanbul Ticaret Üniversitesi E-Ticaret Bölümü Başkanı Prof. Dr. Selim Akyüz, “Yerli platformlar kısa vadede bir talep artışı yaşayabilir, ancak tüketicilerin aradığı ürün çeşitliliğini ve fiyat avantajını sunabilirlerse bu kalıcı olur,” dedi.
Trendyol, Hepsiburada ve N11 gibi yerli e-ticaret platformları, Amazon’un çekildiği ürün kategorilerinde özel kampanyalar başlatmaya hazırlanıyor. Hepsiburada sözcüsü Mehmet Can, “Türk tüketicisine daha geniş bir ürün yelpazesi sunmak için tedarikçilerimizle görüşmelerimizi hızlandırdık,” açıklamasında bulundu.
Tüketiciler Ne Yapabilir?
E-ticaret danışmanı Burak Demir, tüketicilere şu önerilerde bulundu:
- Amazon Prime üyeliği olanlar, kargo avantajlarını korumak için yüksek değerli ürünleri toplu sipariş edebilir
- Farklı ülkelerdeki Amazon mağazalarını (Almanya, İtalya vb.) karşılaştırarak en uygun vergi ve kargo seçeneğini bulabilir
- Yurt dışından getirtilmesi ekonomik olmayan ürünler için yerli alternatifler araştırılabilir
- Yurt dışına çıkacak tanıdıkları aracılığıyla alışveriş yapmak bir seçenek olabilir
Verginin Ekonomik Etkileri
Ekonomistler, yeni vergi düzenlemesinin dış ticaret dengesine olumlu etki yapabileceğini, ancak bunun tüketici haklarını kısıtlama ve enflasyonist baskı yaratma riskini de beraberinde getirdiğini vurguluyor.
Sabancı Üniversitesi Ekonomi Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Ahmet Yılmaz, “Korumacı politikalar kısa vadede yerli üreticileri korusa da, uzun vadede rekabeti ve inovasyonu azaltabilir. Dengeli bir yaklaşım gerekiyor,” değerlendirmesinde bulundu.
Amazon Türkiye’den yapılan son açıklamada, şirketin Türkiye’deki depolama ve lojistik altyapısını güçlendirerek, daha fazla ürünü doğrudan Türkiye içinden satışa sunmayı planladığı belirtildi. Bu hamlenin, yurt dışından getirilen ürünlerdeki vergi yükünü hafifletmeyi amaçladığı düşünülüyor.
